معماری منظرگرا؛ ارتباط بین منظر رود کارون و معماری لبۀ آن

توجه ایرانیان به مناظر طبیعی خصوصاً آب همواره در شکل گیریسکونتگاههای آنها تأثیرگذار بوده که این توجه از نیاز ساکنین منطقه به آب نشأتگرفته است. در بین زرتشتیان و مسلمانان آب عنصری مقدس و لازمۀ طهارت بودهاست. ایرانیان گاه با شکل گیری سکونتگاه ها در اطراف آب و گاه با انتقال آب به درونسکونتگاه ها نظیر اتفاقی که در فات مرکزی می افتد، بر اهمیت آب تأکید می کنند.شهر شوشتر به عنوان نمونه ای از مجموعه سکونتگاه ها با شکل گیری میان دو انشعابکارون به حیات خود ادامه داده است. جریان آب در این رود- شهر موجب خلق فضاهایمتفاوتی شده است. نظرگاه، واکنش معماری شوشتر به منظر رود و به عنوان واسط میانفضاهای خصوصی و منظر کارون است.در فرضیه این مقاله تمایل به برو نگرایی معماری سکونتگاه ها با توجه به منظررود کارون مورد بررسی قرار گرفته است. مقایسۀ نمونه هایی از سکونتگاه هایمجاور رود با نمونه های مشابه در داخل بافت تاریخی شهر شوشتر، برونگرایینمونه های مشرف به منظر رود را نشان می دهد. به این ترتیب تأثیر منظر طبیعیو در نتیجه چشم انداز رود کارون بر مکان یابی، شکل گیری و معماری خانه هایشوشتر، حائز اهمیت است؛ منظر کارون عامل پیدایش فضاهای جدیدیهمچون کت و ایوان (به مثابه نظرگاه) در معماری درون گرای خانه بوده و ساختارفضاهای زیستی را به سوی برون گرایی سوق می دهد.